Hout is al eeuwenlang het meest gebruikte bouwmateriaal ter wereld, maar ook een van de meest duurzame. Hout is een volledig biologisch materiaal, wat wil zeggen dat het hernieuwbaar is en van biologische oorsprong. Met andere woorden: bomen groeien ieder jaar en kleine bomen worden groot. Hout is daarmee van nature een cyclisch materiaal. In vergelijking met andere traditionele bouwmaterialen is het een energie-efficiënte en milieuvriendelijke grondstof. Duurzaam hout kan dan ook een belangrijke bijdrage leveren aan klimaatdoelstellingen. Maar hoe zit het eigenlijk met het gebruik van duurzaam hout in Nederland? In dit artikel benoemen we de feiten over duurzaam hout en het klimaat.
Nederland is koploper
83% van het hout dat in Nederland wordt gebruikt is aantoonbaar duurzaam. Daarmee is Nederland koploper in Europa. Het percentage duurzaam geproduceerd hout dat wordt geïmporteerd door leden van de Koninklijke VVNH lag in 2017 zelfs op 92%.
Nederland is voor ongeveer 85% tot 90% van haar houtbehoefte afhankelijk van import. Het grootste gedeelte van het door Nederland geïmporteerde hout komt uit Europa (76%), gevolgd door Zuid-Amerika (13%), Noord-Amerika (8%), Azië (2%) en Afrika (0,7%).
Duurzaam bosbeheer
Hout mag pas duurzaam worden genoemd als het uit duurzaam beheerde bossen afkomstig is. Bij duurzaam bosbeheer wordt het hout op een verantwoorde manier geoogst, zodat alle bosfuncties behouden blijven. Dit houdt in dat het gebruik van bosproducten geen gevaar oplevert voor de duurzame instandhouding van het bos. Het bos krijgt de tijd weer bij te groeien en te herstellen. Ook de arbeidsomstandigheden van bosarbeiders en de rechten van de bewoners van het bos zijn een belangrijk onderdeel van duurzaam bosbeheer. Door middel van boscertificering wordt aangetoond dat het bos duurzaam wordt beheerd.
Wereldwijd is 435 mega hectare van het bosoppervlakte gecertificeerd. Dat is ongeveer 20% van het totaal aan bos waar hout wordt geoogst. Het gecertificeerde bosoppervlak in Europa ligt op 102 mega hectare, gelijk aan ongeveer 47% van het Europese bosareaal. Hoewel certificering toeneemt, zijn we er dus nog lang niet.
Door het gebruik van hout uit een duurzaam bos krijgt het bos een economische waarde. Dit draagt bij aan bescherming van het bos tegen omvorming naar andere vormen van landgebruik, zoals palmolieplantages of grond voor veeteelt. Een boseigenaar weet zich door duurzaam bosbeheer te verzekeren van inkomsten. Niet alleen nu, maar door de aangroei ook in de toekomst.
Duurzaam hout in de woningbouw
De houtsector heeft de ambitie om jaarlijks 10.000 woningen met houtskeletbouw te realiseren. Per jaar levert dit een reductie op van 6% in CO2-equivalenten. Eén CO2-equivalent staat gelijk aan het effect dat de uitstoot van 1 kilogram CO2 heeft. Door in die woningen ook duurzaam hout te gebruiken voor andere toepassingen (zoals kozijnen en deuren) kan de reductie verder verhoogd worden naar bijna 11%. De keuze voor houten deuren en houten kozijnen levert dus nog eens 5% extra reductie op. Een heldere reden om te kiezen voor natuurlijk hout in plaats van kunstmatig gefabriceerde grondstoffen.
Opslag van CO2 in hout
Naast het vermijden van broeikasgasemissies, ligt er ook CO2 (koolstof) in houtmateriaal opgeslagen. Per kubieke meter hout bedraagt dit ongeveer 1 ton CO2 . De exacte opslag capaciteit hangt af van de houtsoort. Producten kunnen uit één houtsoort bestaan, maar ook zijn samengesteld uit meerdere houtsoorten of producten.
Het gebruik van duurzaam hout, dat is verkregen uit duurzaam beheerde bossen, draagt zo bij aan het in stand houden van bos en het vergroten van het volume CO2 wat daarin wordt en ligt opgeslagen.
Totaal bijdrage aan CO2 reductie
De ambities van de houtsector op het gebied van inzet van duurzaam hout, resulteren in een klimaatwinst van bijna 0.3 megaton per jaar. En dan is de opslag van CO2 in hout in deze analyse nog niet eens meegenomen.
Hoe je duurzaam hout herkent
Ontbossing zorgt op jaarbasis voor 15% van de wereldwijde CO2-uitstoot en speelt dus een grote rol in klimaatverandering. Dit kan worden voorkomen door duurzaam hout te gebruiken. Je herkent duurzaam hout aan de FSC-, PEFC-, MTCS-, Keurhout- en STIP-keurmerken.
Deze keurmerken zorgen ervoor dat bossen door middel van verantwoord bosbeheer behouden kunnen blijven. Verantwoord bosbeheer staat voor bescherming van het leefgebied van planten en dieren, en respect voor de rechten van lokale bevolking en bosarbeiders. Maar ook op hout oogsten mét behoud van het bos. Dit hout wordt vervolgens tot aan de consument gevolgd, wat herkenbaar is aan het keurmerk.
“Geen enkel ander keurmerk eist wat STIP garandeert: een STIP-bedrijf koopt uitsluitend verantwoord geproduceerd hout en verkoopt dat dus ook.”
– Oscar van Doorn (STIP)
