Grenenhout is afkomstig van naaldbomen en qua uiterlijk herkenbaar aan de kenmerkende geelachtige ‘vlammenstructuur’. Grenen is een verzamelnaam voor diverse naaldhoutsoorten, bijvoorbeeld de boomsoort Pinus. Waar gesproken wordt over bijvoorbeeld Redwood, Pijnboom of Grove Den, betreft het Grenen houtsoorten. Grenenhout heeft een duurzaamheidsklasse van 3 of 4. Dat betekent ‘gemiddeld duurzaam tot beperkt duurzaam’.
Wat is grenenhout?
Grenenhout is dus afkomstig uit naaldbossen. Naaldhout noemt men ook weleens zachthout, omdat het behoorlijk zachter is dan bijvoorbeeld loofhout. Het groeiklimaat en de boomsoort zijn bepalend voor de hardheid van het hout. Grenen wordt na Vurenhout het meest gebruikt in Nederland.
Wat is grenenhout?
Grenenhout is te herkennen aan de lichte kleur. Het betreft een gemakkelijk te bewerken houtsoort. Grenenhout is veelal afkomstig uit Europa en Noord-Azië. Het advies is Grenen kozijnen te voorzien van een voorlaklaag en aflaklaag. Dit komt omdat Grenenhouten kozijnen ‘vet’ zijn, zoals ze dat in de houtwereld zeggen. Er moet dus eerst gezorgd worden voor een goede hechting. Omdat Grenenhout gevoelig is voor temperatuurverschillen, kan het beste een elastische verf toegepast worden om schadelijke gevolgen van de werking van het Grenenhout te voorkomen.
Voordelen Grenen kozijnen
Grenen kozijnen zijn:
Voordelig in aanschaf
Een prima toepassing voor binnendeurkozijnen
Goed bewerkbaar
Nadelen grenen kozijnen
Het Grenen van nu is van mindere kwaliteit dan vroeger. Dat behoeft eerst wat achtergrondinformatie. Grenen groeide vroeger langzaam en in dichte bossen. De jaarringen in het hout waren daardoor heel compact en vast van structuur. De productiebossen van vandaag de dag hebben veel meer een open structuur, waardoor de bomen sneller groeien, met grove jaarringen als gevolg. Het Grenenhout dat nu verkrijgbaar is, is dus een zogenaamde ‘snelgroeier’. Doordat de nadruk nu op snelheid ligt, heeft dit dus invloed op het rijpingsproces van het hout.
Ook worden de bomen na de kap niet meer ‘gewaterd’, wat vroeger wel gebeurde. Wateren van hout betekent vers gekapte, niet gezaagde boomstammen lange tijd (soms tot 3 jaar) in het water leggen. Het doel hiervan is de verwerkbaarheid en de duurzaamheid van het hout verbeteren en het ‘werken’ (krimpen en zwellen) van hout na droging te verminderen.
Het tegenwoordig gekapte Grenen is daarom niet meer te vergelijken met het vroegere duurzame grenen. Het kortere rijpingsproces en het niet wateren van het Grenenhout heeft dus een minder compacte structuur en lichter gewicht tot gevolg.
Onbehandeld grenen is daardoor minder geschikt voor de toepassing als houten buitenkozijn. Voor toepassing binnenshuis -denk aan deurkozijnen-, is het wel geschikt. Grote voordeel bij toepassing in het interieur is dat Grenenhout eenvoudig te bewerken is, denk aan schroeven of zagen bijvoorbeeld. Daarnaast kunnen bijna alle verfsoorten gebruik worden om Grenen (over) te schilderen. Denk aan lak en verf op basis van water en terpentine. Dit laatste geeft een langere bescherming.
Het huidig verkrijgbare Grenen is alleen buiten toepasbaar nadat het hout bewerkt wordt.
Grenen kozijnen moeten geschilderd worden om de levensduur te verlengen. Het advies is om naast de jaarlijkse controle Grenen kozijnen eens in de vijf tot 10 jaar over te schilderen.
Houdt u bij Grenenhouten kozijnen dus rekening met het volgende:
Grenenhout is minder geschikt voor toepassing buiten, zeer geschikt voor toepassing binnen
Grenenhouten kozijnen vergen meer onderhoud dan bijvoorbeeld hardhouten kozijnen
Houd rekening met een kortere levensduur van Grenenhouten kozijnen
Met hardhout wordt het hout van loofbomen bedoeld. Ook wel loofhout genoemd. Dit is afgeleid van de Engelse term voor loofhout, ‘hardwood’. Dat verwarrend kan zijn, omdat het niet altijd te maken heeft met de hardheid van het hout zelf. Omdat loofbomen langzamer groeien, is het hout vaak harder, maar toch is het hout van bepaalde loofbomen soms zachter dan naaldhout (zachthout).
In de praktijk worden met de term ‘hardhout’ de duurzamere houtsoorten bedoeld die van nature hard zijn, vaak tropisch hardhout of hout afkomstig van loofbomen als de Esdoorn, Eik en Beuk. Loofbomen groeien vrij langzaam waardoor een compacte houtsoort met een hoge dichtheid ontstaat.
Hardhout als deurkozijn of raamkozijn
Er zijn diverse soorten hardhout die geschikt zijn voor houten deurkozijnen en raamkozijnen.
Zo is Afzelia één van de hardste en meest stabiele houtsoorten en zeer goed bestand tegen vocht, met duurzaamheidsklasse 1. Het is één van de duurste houtsoorten.
Merbau is één van de meest gebruikte houtsoorten voor kozijnen. Het draagt duurzaamheidsklasse 2 omdat het hout kan gaan ‘bloeden’ als het nat wordt of wateroplosbare verf toegepast wordt. Merbau moet daarom ‘ontvet’ worden.
Mahonie,met de herkenbare roodbruine kleur, wordt ook toegepast voor hardhouten kozijnen, met duurzaamheidsklasse variërend tussen 2 en 3.
Ook wordt vaak Meranti als hardhoutsoort toegepast voor houten kozijnen. Het is verkrijgbaar in duurzaamheidsklasse 2 t/m 4. Meranti moet geschilderd worden om een lange levensduur te garanderen.
Ook Eiken, metduurzaamheidsklasse 2, is een populaire hardhoutsoort voor de toepassing van houten kozijnen. Dat komt omdat dit een sterke houtsoort is, met een luxe uitstraling, die makkelijk te bewerken is.
Voor toepassing van kozijnen buiten adviseren we hardhouten kozijnen. Dit komt doordat hardhout duurzaam, sterk en compact is en daardoor bestand tegen extreme weersomstandigheden.Houdt bij de aanschafprijs van hardhouten kozijnen (loofhout) rekening met een meerprijs van € 10,- tot € 50,- per kozijn, ten opzichte van zachthouten kozijnen (naaldhout).
Is een hardhouten kozijn ook duurzaam?
Hardhout is ‘hernieuwbaar’. Dat wil zeggen dat bomen na 20 tot 120 jaar geoogst worden, terwijl grondstoffen als aardolie en erts eeuwen nodig hebben om tot ontwikkeling te komen. Als bossen waaruit het hardhout wordt geoogst op een duurzame manier worden beheerd, kunnen deze bossen voorzien in een onuitputtelijke grondstofbron. Of het hardhout van uw kozijnen afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen, kunt u zien aan de wel of niet aanwezige FSC® of PEFC® certificering.
Hardhout binnen en buiten
Binnenshuis is voor veel toepassingen geen hardhout nodig. Denk aan deuren, deurposten, de binnenkant van kozijnen of een houten plafond. Het zachthout (naaldhout) kan echter minder goed tegen vocht. Op sommige plekken zijn daarom hardere houtsoorten beter, denk aan vloeren en drempels.
Voor buitenkozijnen is vochtbestendig hout beter. Het meest vochtbestendig is tropisch hardhout. Er zijn ook Europese hardhoutsoorten als Eiken en Kastanje die goed bestand zijn tegen vocht. Let bij de aanschaf van hardhout altijd op het FSC® of PEFC® keurmerk, dat garandeert verantwoord bosbeheer en houtwinning.
Houten kozijnen en CO₂-uitstoot
Bomen halen CO₂ uit de lucht. Daarnaast heeft hout zeer weinig energie nodig voor de winning en productie en daarnaast een lagere CO₂-uitstoot, in vergelijking met fossiele materialen als beton, aluminium, staal en kunststof. Ook tijdens het gebruik heeft hout als natuurproduct geen schadelijke uitstoot. Geen enkel ander materiaal is zo goed te recyclen als hout. Voor het recycleproces is niet veel energie nodig.
Als hout niet wordt gerecycled, kan er groene energie van worden geproduceerd. Omdat de CO₂ die daarbij vrijkomt, niet meer is dan de bij de groei opgeslagen hoeveelheid CO₂ is het gebruik van hout voor energie volledig CO₂-neutraal. Ook is hout volledig biologisch afbreekbaar, zodat volgende generaties niet met een berg afval achterblijven.
Duurzaam geproduceerd hardhout
Duurzaam geproduceerd hardhout wil zeggen dat het hardhout afkomstig is uit bossen die duurzaam worden beheerd. Dit bestaat uit drie aspecten:
Het betekent dat de ecologische functie van het bos als leefomgeving van planten- en diersoorten behouden blijft;
Daarnaast heeft duurzaamheid ook een sociale kant. Rechten van betrokken arbeiders of van de inheemse bevolking in de bossen worden gerespecteerd;
Tenslotte heeft duurzaam geproduceerd hout economisch een meerwaarde. Duurzaam bosbeheer is namelijk belangrijk, omdat daarmee een onuitputtelijke, hernieuwbare grondstofbron wordt gecreëerd, biodiversiteit in stand wordt gehouden en klimaatverandering tegen wordt gegaan.
Leden van de NBVT streven ernaar hardhout te importeren en verwerken dat aantoonbaar afkomstig is uit bossen die op verantwoorde wijze zijn beheerd. U kunt bij hen dus altijd vragen naar duurzame houten kozijnen.
FSC® of PEFC® en hardhout
Binnenshuis is naaldhout als Vuren of Grenen geschikt. Voor buiten is hardhout als Lariks, Douglas, Robinia, Eiken of Kastanje meer geschikt. Hardhout uit Europa is voor het milieu een betere keuze dan tropisch hardhout. Tijdens de aanschaf van nieuw hardhout is aan het FSC® of PEFC® keurmerk te herkennen of het hout garandeert uit duurzaam beheerde bossen komt.
Duurzaamheidsklasse hardhout
Hardheid en duurzaamheid zijn twee verschillende begrippen. De duurzaamheid geeft aan in welke mate het hardhout bestand is tegen ongunstige omstandigheden. In de houtwereld passen we duurzaamheidsklassen toe per houtsoort. We geven met de cijfers 1 tot en met 5 aan in welke duurzaamheidsklasse de houtsoort valt:
Duurzaamheidsklasse 1: het hout is nog steeds in goede staat nadat het 25 jaar in contact heeft gestaan met de grond.
Duurzaamheidsklasse 2: het hout is nog steeds in goede staat nadat het 15 tot 25 jaar in contact heeft gestaan met de grond.
Duurzaamheidsklasse 3: het hout is nog steeds in goede staat nadat het 10 tot 15 jaar in contact heeft gestaan met de grond.
Duurzaamheidsklasse 4: het hout is nog steeds in goede staat nadat het 5 tot 10 jaar in contact heeft gestaan met de grond.
Duurzaamheidsklasse 5: het hout is in goede staat als het minder dan 5 jaar in contact heeft gestaan met de grond.
De levensduur van hardhouten kozijnen is ook afhankelijk van onderhoud. Start met een goede constructie en pleeg regelmatig onderhoud. Onthoud dat vocht de vijand van hout is.
Vooroordelen hardhouten kozijnen
Er leven hardnekkige vooroordelen over het gebruik van hardhout rondom milieu en ontbossing. Echter bij gebruik van duurzaam hardhout is hiervan geen sprake, sterker nog het tegenovergestelde is waar: met duurzaam hardhout gaan we ontbossing tegen. Hout van duurzaam bosbeheer is nodig om het (tropisch) bos te redden en weer te laten groeien. Als bos economische waarde krijgt, voorkomen we dat bos omgezet wordt in bijvoorbeeld landbouw, soja- of palmolieplantages.
Voordelen hardhouten kozijnen
Hardhout is een natuurproduct dat bij verantwoord beheer een onuitputtelijke bron is;
De warme uitstraling van hardhouten kozijnen geeft geen enkel ander materiaal;
Hout kunt u schilderen waardoor variatie met kleur mogelijk is;
Ook boren in hout of reparaties aan houten kozijnen zijn goed mogelijk;/li>
Hardhouten kozijnen isoleren goed.
Nadelen hardhout als kozijnhout
Hardhouten kozijnen hebben een hogere aanschafprijs
Hardhout is moeilijker te bewerken dan zachthout
Als je niet om een FSC® of PEFC® keurmerk vraagt, kunnen tropische regenwouden lijden onder de aanschaf van uw houten kozijnen.
De levenscyclusanalyse (LCA) wordt beschouwd als de beste methode om inzicht te krijgen in de milieueffecten van een product of dienst. De techniek wordt wereldwijd veelvuldig gebruikt voor bedrijven en overheidsinstellingen in de meest uiteenlopende sectoren, zo ook in de houtsector. Richard Groothuis (coördinator van het LCA-traject) sprak Pepijn Duijvestein en Helmer Weterings over hoe dit soort tools kunnen worden ingezet en of de berekeningen wel kloppen.
Het wordt in de Europese Unie verboden om producten in te voeren die bijdragen aan ontbossing. Het Europees Parlement en de lidstaten hebben daar gisteren een voorlopig akkoord over bereikt.
Het verbod geldt voor hout, maar ook voor producten als cacao, soja en palmolie. Ook afgeleide producten, zoals bijvoorbeeld meubels en houtskool, gaan in de ban als ze bijdragen aan ontbossing. Dat valt te lezen in hetpersberichtvan de Europese Commissie.
Producten worden als verboden aangemerkt als ze afkomstig zijn van grond die na december 2020 ontbost is. Handelaren moeten met ingang van de wet bewijzen dat de producten ontbossingsvrij en legaal zijn. Importeurs moeten ‘geografische informatie over de landbouwgrond’ kunnen tonen om te laten zien waar de grondstoffen vandaan komen. Worden de regels niet nageleefd, dan moeten de lidstaten sancties opleggen.
Het wetsvoorstel stamt uit november vorig jaar en kwam kort na de COP26-klimaattop van de VN, waarin wereldleiders beloofden om tegen 2030 een einde te maken aan de wereldwijde ontbossing. Het hele Europees Parlement en de EU-lidstaten moeten de wet nog formeel goedkeuren voordat hij in werking treedt. Dat gebeurt naar verwachting begin volgend jaar.
Bewuste keuze Wil je er zeker van zijn dat jouw bouwproducten niet bijdragen aan ontbossing? Kies dan altijd voor eentimmerfabriekdie is aangesloten bij de NbvT en/of HOUT100%. Al het hout dat deze timmerfabrieken gebruiken komt uit duurzaam beheerde bossen. Hier worden bomen geplant die tijdens hun groei veel CO2opnemen. Zodra ze volgroeid zijn worden ze gekapt en wordt er direct weer een nieuw boompje geplant.
Continu leren is continu verbeteren. Daarom delen wij bij HOUT100% continu handige kennis via onze social media kanalen en op onze site. Zo hebben wij het afgelopen jaar veel experts geïnterviewd. Benieuwd wie wij allemaal hebben gesproken? Hieronder kun je een overzicht vinden van de experts. Zeker de moeite waard om even terug te lezen!
Ralph Nederlof (Westerveld & Nederlof)
Het in Breedenbroek gelegen productiebedrijf Westerveld & Nederlof produceert duurzame houtskeletbouwwanden met HOUT100%-zekerheid. Wij namen een kijkje en spraken Ralph Nederlof over de aankomende Wet kwaliteitsborging, de populariteit van houtskeletbouw en de slimme robots die hij in zijn fabriek gebruikt. Lees interview >>
Ruud Verweij (Verweij Houttechniek)
Verweij Houttechniek is opgericht in 1884. Wat begon als een klein timmerbedrijf in Nieuwerbrug aan de Rijn, is uitgegroeid tot vooruitstrevend familiebedrijf met 110 mensen in vaste dienst. Verweij Houttechniek richt zich op de renovatie van houten gevelelementen voor woningcorporaties. Zo werkten ze onlangs aan de renovatie van 499 woningen in de Spoorbuurt in Nijmegen, 126 woningen aan de Laakkade in Den Haag en 54 woningen in Nieuw-Beijerland. Lees interview >>
Niels Lutke Schipholt (SHR)
Er zijn veel hardnekkige vooroordelen over het onderhouden van houten kozijnen. ‘Steeds weer die schilder laten komen kost toch ontzettend veel geld?’ Maar hoe zit het nou echt? Wij spraken Niels Lutke Schipholt, project manager coatings bij SHR, over het onderhouden van houten kozijnen. Lutke Schipholt is een ware verfexpert en weet alles van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van coatings. Lees interview >>
Ton Jans (KOMO)
De overheid wil de rechtspositie van de bouwconsument versterken door de aansprakelijkheid van de bouwer, plus toeleveranciers, aan te scherpen en privaat risico gestuurd toezicht en controle op de bouw te introduceren. De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen gaat hiervoor zorgen. KOMO-directeur Ton Jans verwacht dat deze veranderingen voor een effectief betere kwaliteit gaan zorgen. Ook verwacht hij dat het veranderingen voor de bouwkolom met zich mee gaat brengen. Lees interview >>
Martin Huiskes (LKSVDD architecten)
Circulariteit en duurzaamheid zijn voor architect Martin Huiskes van LKSVDD architecten geen loze begrippen. Hoe dat er in de praktijk uit kan zien, bewijst woningcorporatie De Woonplaats met een project van zeven circulaire sociale huurwoningen in Enschede met een hoofdrol voor hergebruikte gevelbekleding en houten kozijnen. Huiskes zet zich in voor verlenging van de levensduur van bouwmaterialen. “Als ik de keuze heb, ga ik voor hout. Ik raad iedere architect aan om eens met een sloper over hergebruik te praten.” Lees interview >>
Herco Brand (RPS)
Duurzaamheid in de bouw speelt een steeds belangrijkere rol. Deze trend is niet alleen te zien bij de realisatie van nieuwe projecten, maar ook bij de sloop van oude projecten. Wij spraken Herco Brand, projectmanager en adviseur bij RPS, over circulair slopen. Lees interview >>
Eline Nijkamp (RGS)
Hoewel RGS in de volksmond een sloopbedrijf is, zien ze zichzelf meer als duurzame hervormers. Het bedrijf, opgericht in 1959 door Hermannus Nijkamp, is van mening dat alles een tweede leven zou moeten hebben. Wij spraken Eline Nijkamp over deze visie en hoe dit te realiseren valt. Lees interview >>
Jan Wessels (makelaar bouwstoffen)
De overheid wil dat de Nederlandse economie in 2050 circulair is. Als onderdeel van die ambitie moeten ook gebouwen duurzamer en circulair zijn. Wij zijn benieuwd hoe de bouwsector deze doelen kan behalen en welke rol duurzaam hout kan spelen bij deze transitie. Om hier een beter beeld van te krijgen hebben wij een duo-interview gedaan met experts Jan Wessels (makelaar grondstoffen) en Maurice Beijk (specialist duurzaam bouwen / MVO). Vandaag is het woord aan Jan Wessels. Lees interview >>
Maurice Beijk (specialist duurzaam bouwen / MVO)
De overheid wil dat de Nederlandse economie in 2050 circulair is. Als onderdeel van die ambitie moeten ook gebouwen duurzamer en circulair zijn. Wij zijn benieuwd hoe de bouwsector deze doelen kan behalen en welke rol duurzaam hout kan spelen bij deze transitie. Om hier een beter beeld van te krijgen hebben wij een duo-interview gedaan met experts Jan Wessels (makelaar bouwstoffen) en Maurice Beijk (specialist duurzaam bouwen / MVO). Vandaag is het woord aan Maurice Beijk. Lees interview >>
Marcel Kamphuis (Omgekeerd Bouwen)
Zo hoog mogelijk op de circulaire ladder klimmen, dat is het doel van Omgekeerd Bouwen, een concept van Kamphuis Sloopwerken. In plaats van een gebouw klakkeloos te demonteren, kijkt het bedrijf tijdens een uitgebreide inventarisatie welke materialen hergebruikt kunnen worden. Met de inventarisatie kan een werkbare planning worden gecreëerd en actief worden gestuurd in het doorvoeren en verkopen van materiaal. Omgekeerd Bouwen beschikt zelfs over een fysieke en online marktplaats, om zo het vrijgekomen materiaal op een laagdrempelige manier een tweede leven te kunnen bieden. Wij spraken Marcel Kamphuis over dit concept en zijn visie op circulair slopen. Lees interview >>
Tim Vermeend (Urban Climate Architects)
Tim Vermeend is creatief directeur van Urban Climate Architects. Met het architectenbureau werkt hij in teamverband aan het verbeteren van binnenstedelijke locaties. Het bedrijf is voornamelijk gericht op opgaven waar een gezonde leefomgeving, milieuvriendelijke oplossingen, biodiversiteit, biobased bouwen en sociale interactie centraal staan. Hierbij wordt steeds vaker gekozen voor duurzaam hout. Wij spraken Vermeend over deze ontwikkeling. Lees interview >>
Pepijn Duijvestein (New Economy) en Helmer Weterings (Centrum Hout)
De levenscyclusanalyse (LCA) wordt beschouwd als de beste methode om inzicht te krijgen in de milieueffecten van een product of dienst. De techniek wordt wereldwijd veelvuldig gebruikt voor bedrijven en overheidsinstellingen in de meest uiteenlopende sectoren, zo ook in de houtsector. Richard Groothuis (coördinator van het LCA-traject) sprak Pepijn Duijvestein en Helmer Weterings over hoe dit soort tools kunnen worden ingezet en of de berekeningen wel kloppen. Lees interview >>
