Deel 1 gemist? Lees deze dan nu terug >
Onze aardbol is vooral bedekt met heel veel zoutwater, hoge gebergten en woestijn. De vruchtbare grond om op te leven is heel beperkt.
In 1968 vlogen er voor het eerst mensen om de maan in de Apollo 8. Ik zie onze aarde nu ook als een ruimteschip. Wij zijn allemaal astronauten op een ruimteschip met beperkte voorraden. Als de oceanen leeggevist zijn en de bossen verdwenen, dan krijgen we dat niet meer terug. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Ik zag vanuit de ruimte gekapte bossen, erosie, lichtvervuiling en luchtvervuiling. Onze aarde heeft hersteltijd nodig. Dan kunnen we bronnen en grondstoffen blijven gebruiken. Maar dat lukt niet zonder hersteltijd.
Ontbossing is goed te zien vanuit de ruimte in de vorm van rookpluimen in bijvoorbeeld Afrika en Indonesië of de graatstructuren van weggekapt regenwoud in Brazilië. Daar is de belangrijkste oorzaak van grootschalige houtkap de veeteelt. Voor de verbouw van mais en soja dat nodig is om tot veevoer te verwerken. Op Borneo zijn oliepalmplantages een groot probleem. Ik heb met eigen ogen gezien hoe daardoor veel grond braak ligt en de biodiversiteit is verdwenen. Het verdwijnen van het bos berooft de bewoners van hun levensonderhoud en dwingt ze te verhuizen naar krottenwijken in de steden.
Elke dag komen er 200.000 mensen bij. Dat is een flinke stad per dag.
Ook hardhout is een probleem. Mijn eigen houten kozijnen zijn FSC-gecertificeerd. Dat doe ik omdat de bossen hiervoor gekweekt zijn en houtconsumptie niet ten koste gaat van eeuwenoude bomen. Als je een oude boom kapt, worden complete biotopen vernietigd. In FSC-bossen wordt een boom bewust gekapt om licht te creëren voor de groei van een nieuwe boom. En ook hier weer is de oplossing dus hersteltijd.
Zijn we nog op tijd om het tij te keren? Ik blijf positief over wat we als mensen kunnen. Met andere materialen en technologieën kunnen we zorgen dat het consumptie efficiënter en schoner kan. Maar het is ook een politiek verhaal. Overbevolking is een groot probleem. En de toename van de westerse overconsumptie legt een enorme druk op de natuur. De mensheid is eigenlijk een plaag voor deze planeet. Elke dag komen er 200.000 mensen bij. Dat is een flinke stad per dag.
Wat is jouw visie op de toekomst van bouwen in Nederland?
Nederland is één van de dichtstbevolkte landen ter wereld. Menselijke activiteit kon ik goed zien vanuit de ruimte, zoals de Afsluitdijk en de Deltawerken. ‘s Nachts is Nederland één van de meest verlichte plekken in Europa, duidelijk een dichtbevolkt land. Al deze mensen willen prettig leven, met zo veel mogelijk natuur om hen heen. Want dat is goed voor de gemoedsrust.
We hebben in Nederland tegenwoordig te maken met een enorme veestapel. Vroeger at men een keer per week vlees, tegenwoordig veel vaker. Het meeste vlees dat we produceren exporteren we trouwens, dat is niet eens voor onze eigen consumptie. Ik ben zelf geen vegetariër, ik waardeer een goed stukje vlees als ik ergens uit eten ben, maar het consumeren van veel vlees is slecht voor onze gezondheid en legt grote druk op natuur en milieu. Denk aan ontbossing, de enorme hoeveelheid zoetwater die nodig is en de uitstoot van methaan. Met het verkleinen van de veestapel en efficiëntere gewassenteelt kan veel grond gebruikt worden voor natuur, recreatie en woningbouw.
De timmerindustrie wil het zo goed mogelijk doen, bijvoorbeeld door deze certificeringen waar strenge eisen aan verbonden zijn. Zijn de houten kozijnen in jouw woning van een gecertificeerde fabrikant?
Jazeker. Dat was een heel bewuste keuze. Een boom staat in een compleet ecosysteem. Als we weer alleen maar productiebossen aanleggen, dan verliezen we biodiversiteit. Dus een productiebos naast een natuurlijk bos, dat is het beste.
We hebben in Nederland een grote vraag naar meer woningen. Hout vind ik zelf prachtig, het is een organisch materiaal dat leeft. Schitterend om mee te bouwen.
Ik zie liever hout dan beton. We wilden in onze stolpboerderij het nostalgische, oud-Hollandse karakter combineren met het moderne, dus is veel hout gebruikt. De natuur om ons heen voelen is erg prettig, iets wat ik erg miste in de ruimte.
Ook miste ik Vogelgeluiden en frisse lucht enorm.
